সুস্থ হৈ থাকিবলৈ যথেষ্ট শুব লাগিব। টোপনিও গভীৰ হ’ব লাগে যাতে টোপনিৰ দ্বাৰা সতেজ হয়। শুলে শৰীৰে জিৰণি লয়। মগজুৱেও জিৰণি লয়। কিন্তু মগজুৰ জিৰণি আৰু শৰীৰৰ জিৰণি একে নহয়। জিৰণিৰ সময়তো মগজুত কিছুমান বিশেষ প্ৰক্ৰিয়া চলি থাকে, যিবোৰ আপোনাৰ সুস্থ জীৱনৰ বাবে প্ৰয়োজনীয়।
বিজ্ঞানীসকলৰ মতে এই প্ৰক্ৰিয়াসমূহৰ কিছু অংশ কেৱল টোপনিৰ সময়তহে পুনৰ চলি থাকে। এই প্ৰক্ৰিয়াটো আমাৰ স্মৃতি ধৰি ৰখাৰ ক্ষমতাৰ সৈতে গভীৰভাৱে জড়িত। টোপনিৰ অভাৱে সেই প্ৰক্ৰিয়াবোৰত গুৰুতৰভাৱে ব্যাঘাত জন্মায়। ডাঃ ঢাকা মেডিকেল কলেজ আৰু হাস্পতালৰ চিকিৎসা বিভাগৰ সহযোগী অধ্যাপকে স্মৃতিশক্তি বজাই ৰাখিবলৈ প্ৰতিদিনে ভালদৰে শুব লাগে তাৰ বৈজ্ঞানিক কাৰণসমূহ ব্যাখ্যা কৰে। শ্বাহনূৰ শৰ্মিন।
স্মৃতি কি?
স্মৃতিশক্তি হৈছে মগজুত সংগঠিত তথ্য। আমি সাৰ পাই থাকিলে মগজুৱে তথ্য লাভ কৰে। এই তথ্যসমূহ আমাৰ টোপনিৰ সময়ত গুৰুত্ব অনুসৰি ‘প্ৰচেছ’ কৰি সজাই থোৱা হয়। আকৌ আমি সাৰ পাই থাকিলে সেই সংগঠিত তথ্যৰ পৰা প্ৰয়োজনীয় তথ্য ল’ব পাৰো। এয়া কেৱল আমাৰ স্মৃতিশক্তিৰ মূল।
ভ্ৰম আৰু টোপনিৰ অভাৱৰ মাজত কি সম্পৰ্ক?
যিজন ব্যক্তিয়ে পৰ্যাপ্ত টোপনি নাপায় তেওঁ এই তথ্য মগজুত সঠিকভাৱে ‘প্ৰক্ৰিয়া’ আৰু সংগঠিত নকৰে। গতিকে কিছু তথ্য মনত ৰাখিবলৈ বহু দেৰি হৈছে। হয়তো তেওঁৰ কোনো তথ্য মনত নাছিল।
টোপনি আমাৰ সতেজতাৰ এক অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ উৎস। ভালকৈ টোপনি নাহিলে স্পষ্টকৈ ভাবিব নোৱাৰি। আপোনাৰ চিন্তাৰ জগতখন হয়তো কুঁৱলী হৈ পৰিব। মনোযোগ দিবলৈও অসুবিধা হ’ব পাৰে। ফলত যিকোনো তথ্য মগজুত সঠিকভাৱে সংৰক্ষণ নোহোৱাৰ আশংকা থাকিব। অৰ্থাৎ কম টোপনি গ’লে স্মৃতিশক্তি গঠনে সঠিকভাৱে কাম নকৰিবও পাৰে। আপুনি কিবা এটা শিকিব বা আয়ত্ত কৰিবলগীয়া ধৰণেৰে মুখস্থ কৰিবলৈ অসুবিধা পাব পাৰে।
বিজ্ঞানীসকলৰ গৱেষণাত আন এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ কথা উন্মোচিত হৈছে। আমাৰ মগজুৱে স্বাভাৱিকতে বিটা এমাইলেজ নামৰ এক প্ৰকাৰৰ আৱৰ্জনা জমা কৰে। কিন্তু এই আৱৰ্জনাবোৰ টোপনিৰ সময়ত আঁতৰাই পেলোৱা হয়। কিন্তু ভালদৰে টোপনি নাহিলে এই প্ৰক্ৰিয়াতো বাধাৰ সৃষ্টি হয়। ফলত মগজুত বিটা এমাইলেজ জমা হয়। এই বিটা-এমাইলেজ ডিমেনচিয়া ৰোগ এলঝেইমাৰ ৰোগীৰ মগজুত জমা হোৱা দেখা গৈছে। অৰ্থাৎ কম টোপনিয়ে আপোনাৰ এলঝেইমাৰ ৰোগৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি কৰে।
এজন প্ৰাপ্তবয়স্ক ব্যক্তিৰ শৰীৰ আৰু মন সুস্থ কৰি ৰাখিবলৈ প্ৰতিদিনে সাতৰ পৰা ন ঘণ্টা টোপনিৰ প্ৰয়োজন হয়। ৰাতিৰ টোপনি নিৰৱচ্ছিন্ন হ’ব লাগে। গতিকে আজি আপোনাৰ টোপনি বিঘ্নিত কৰিব পৰা কাৰকসমূহৰ প্ৰতি সচেতন হওক। টোপনিৰ সময়ত যদি উশাহ-নিশাহ বাধাগ্ৰস্ত হয়, তেন্তে বহু সময় শুই থাকিলেও ভালকৈ টোপনি নাহে। এই কথাও মনত ৰাখিব। অব্ষ্ট্ৰাক্টিভ স্লিপ এপনিয়া এনেকুৱা এটা ৰোগ। এই ৰোগত আক্ৰান্ত লোকৰ পাহৰি যোৱাৰ প্ৰৱণতা থাকিব পাৰে। এনে সমস্যাৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ ওজন নিয়ন্ত্ৰণত ৰখাটো প্ৰয়োজনীয়।